Việt Nam - Lào chung tay bảo vệ các giá trị của di sản

24/07/2025 19:15 GMT+7 | Văn hoá

UNESCO công nhận "Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No" trong Danh sách Di sản Thế giới dựa trên các tiêu chí (viii), (ix) và (x).

Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) ở Thủ đô Paris (Cộng hòa Pháp) vào ngày 13/7/2025 đã thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam No (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào) với tên gọi: "Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No" trong Danh sách Di sản Thế giới dựa trên các tiêu chí (viii), (ix) và (x).

Thông tin làm rõ hơn nội dung này, ông Trần Đình Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt năm 2009. Ngày 3/7/2003, tại Kỳ họp lần thứ 27 của Ủy ban Di sản Thế giới, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới lần thứ nhất (tiêu chí viii). Ngày 3/7/2015, tại Kỳ họp lần thứ 39 của Ủy ban Di sản Thế giới, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được công nhận lần thứ hai (tiêu chí ix và x), với diện tích vùng lõi là 123.326ha và vùng đệm là 220.055ha. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng có chung ranh giới tự nhiên với Vườn quốc gia Hin Nam No của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.

Việt Nam - Lào chung tay bảo vệ các giá trị của di sản - Ảnh 1.

Khách du lịch tham quan quần thể hang động tại Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Ảnh: TTXVN phát

Hồ sơ Vườn quốc gia Hin Nam No đề cử UNESCO công nhận là phần mở rộng của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được Chính phủ Lào và Việt Nam thống nhất gửi tới UNESCO tháng 2/2024, để được Ủy ban Di sản Thế giới xét duyệt tại Kỳ họp lần này.

Qua quá trình thẩm định, Cơ quan tư vấn của UNESCO là Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã trình Quyết định lên Ủy ban Di sản Thế giới tại Kỳ họp lần thứ 47 để phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam No (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào), với tên gọi: "Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No" theo các tiêu chí về địa chất, địa mạo (tiêu chí viii), hệ sinh thái (tiêu chí ix) và đa dạng sinh học (tiêu chí x).

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No là một trong những cảnh quan karst đá vôi và hệ sinh thái nổi bật và nguyên vẹn nhất trên thế giới. Nằm tại điểm giao thoa của dãy núi Annam và vành đai đá vôi Trung Đông Dương, bắc qua biên giới Việt Nam và Lào. Sự hình thành karst đã phát triển từ thời kỳ Paleozoic khoảng 400 triệu năm trước và có thể được coi là khu vực karst quy mô lớn, lâu đời nhất ở châu Á. Sự đa dạng của các hệ sinh thái được tìm thấy trong cảnh quan phức tạp này bao gồm rừng karst khô ở độ cao lớn, rừng ẩm ướt và rậm rạp ở độ cao thấp, và các môi trường hang động ngầm rộng lớn. Trong số các cấu trúc ngầm này có hơn 220 km hang động và hệ thống sông ngầm được ghi nhận có ý nghĩa toàn cầu. Sự đa dạng sinh học độc đáo với một số loài đặc hữu sinh sống trong các hệ sinh thái phổ tạp nhiệt đới cũng tạo nên các giá trị đặc biệt, có ý nghĩa toàn cầu.

Việt Nam - Lào chung tay bảo vệ các giá trị của di sản - Ảnh 2.

Cảnh sắc huyền ảo bên trong hang động Tiên Sơn. Ảnh: TTXVN phát

Việc quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No được đề xuất tại 2 bản Kế hoạch quản lý riêng biệt (Kế hoạch quản lý Vườn quốc gia Hin Nam No và Kế hoạch quản lý Chiến lược Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng). Việc quản lý chung Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam No đã được các địa phương của hai nước Việt Nam - Lào ký kết từ nhiều năm qua, trong đó đưa ra những hoạt động chung về việc thực thi pháp luật và phát triển kế hoạch hành động nhằm bảo vệ các giá trị của di sản.

Quá trình phối hợp giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam với Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào trong công tác nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện hồ sơ đề cử từ năm 2018 đến nay, thực sự được đẩy mạnh sau khi Chính phủ hai nước thống nhất chủ trương (vào đầu năm 2023) về việc xây dựng hồ sơ đề cử Vườn quốc gia Hin Nam No (Lào) là Di sản Thế giới liên biên giới với Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Việt Nam). Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã có các buổi làm việc trực tiếp với Bộ trưởng Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào Suanesavanh Vignaket để triển khai các nội dung: thống nhất kế hoạch xây dựng hồ sơ đề cử, giao cơ quan chuyên môn của hai bên là Cục Di sản văn hóa của Việt Nam trực tiếp phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ Cục Di sản văn hóa Lào trong toàn bộ quá trình xây dựng hồ sơ, cùng với sự hỗ trợ nhiệt tình của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, các cơ quan liên quan để xây dựng hồ sơ.

Việt Nam - Lào chung tay bảo vệ các giá trị của di sản - Ảnh 3.

Vườn quốc gia Hin Nam No nổi bật với hệ sinh thái đa dạng, bao gồm các khu rừng nguyên sinh trù phú. Ảnh: Đỗ Bá Thành - PV TTXVN tại Lào

Hai bên cũng đã ký Biên bản ghi nhớ ngày 10/1/2018 giữa hai Bộ Văn hóa về việc hỗ trợ Lào đưa Vườn quốc gia Hin Nam No trở thành Di sản thiên nhiên thế giới; thành lập Nhóm Công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hỗ trợ Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào xây dựng hồ sơ Hin Nam No trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới; góp ý hồ sơ Báo cáo tóm tắt Vườn quốc gia Hin Nam No để đề nghị UNESCO đưa vào Danh mục dự kiến lập hồ sơ đề cử; cung cấp tài liệu, hồ sơ Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng để phía bạn Lào nghiên cứu, đưa vào hồ sơ đề cử; cử các đoàn cán bộ chuyên môn, chuyên gia của Việt Nam tham gia các cuộc hội thảo, làm việc về việc xây dựng hồ sơ đề cử di sản; tổ chức các hội nghị theo hình thức trực tiếp và trực tuyến trao đổi với phía bạn Lào để hoàn thiện hồ sơ đề cử, thống nhất gửi tới UNESCO vào tháng 2/2024.

Theo ông Trần Đình Thành, đến nay, Việt Nam đã có 9 di sản thế giới, trong đó có 2 Di sản thế giới liên tỉnh là Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng) và Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc (tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và thành phố Hải Phòng), cùng với Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị - Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam No (tỉnh Khăm Muộn - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào). Việc di sản được UNESCO công nhận là hình mẫu trong quản lý di sản thế giới liên biên giới đầu tiên để Việt Nam đóng góp kinh nghiệm thực tiễn vào công tác quản lý di sản thế giới theo Công ước 1972 về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới của UNESCO. Đây cũng là biểu tượng cho quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực di sản văn hóa, góp phần tăng cường, củng cố hơn nữa mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết, bền chặt giữa Việt Nam và Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.

Phúc Hằng/TTXVN

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm