Tương lai nào cho ngôi sao Pickleball Quang Dương?

Sau khi cây vợt Việt kiều Quang Dương bị UPA (Hiệp hội Pickleball Mỹ) chấm dứt hợp đồng và gạt ra khỏi các giải đấu quốc tế của tổ chức này, hàng loạt câu hỏi đã được đặt ra về tương lai của "thần đồng" Pickleball cũng như chính quyết định nói trên.

UPA là gì?

Thế giới Pickleball đã rúng động vào cuối tuần trước khi Quang Dương – hiện tượng 19 tuổi của PPA Tour (Giải vô địch Pickleball chuyên nghiệp) và Major League Pickleball MLP (Giải đồng đội Pickleball chuyên nghiệp) – bị chấm dứt hợp đồng với Hiệp hội Pickleball Mỹ (UPA). Quyết định này được đưa ra sau khi Quang Dương vắng mặt không phép tại giải MLP giữa mùa tổ chức tại Grand Rapids, Michigan (từ ngày 9 đến 13/7/2025).

Liên quan đến vụ việc, trang 11pickles nhấn mạnh: "Hợp đồng của Quang Dương với cả PPA và UPA đã chính thức bị chấm dứt do cây vợt này vi phạm nhiều lần điều khoản độc quyền. Quyết định này, công bố ngày 12/7/2025, đánh dấu bước ngoặt lớn cho một trong những tài năng trẻ sáng giá nhất của pickleball, đồng thời đặt ra câu hỏi về tương lai hợp đồng chuyên nghiệp trong môn thể thao này".

Quyết định có hiệu lực ngay lập tức, ảnh hưởng trực tiếp đến việc Quang Dương tham dự các sự kiện của PPA và MLP trong tương lai. Ngay lập tức, nhiều người chơi pickleball đã đặt ra nhiều câu hỏi xung quanh vụ việc của Quang Dương, đặc biệt là cơ quan UPA và tương lai của tay vợt Việt kiều19 tuổi.

UPA, viết tắt của United Pickleball Association, là một tổ chức quan trọng trong cộng đồng pickleball, đặc biệt ở cấp độ chuyên nghiệp. UPA hiện giữ vai trò công ty mẹ của hai giải đấu lớn: PPA Tour (Professional Pickleball Association Tour), nơi quy tụ các vận động viên hàng đầu thế giới tranh tài danh hiệu, và Major League Pickleball (MLP), giải đấu đồng đội chuyên nghiệp với hơn 100 cây vợt xuất sắc hàng đầu. Thông qua các giải đấu này, UPA đang nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng quốc tế và hướng tới mục tiêu trở thành cơ quan điều phối toàn cầu cho môn thể thao này.

Theo trang web chính thức unitedpickleball.com, ngoài việc tổ chức các sự kiện đỉnh cao, UPA còn triển khai các chương trình cộng đồng nhằm tạo cơ hội cho người chơi ở nhiều cấp độ tham gia và phát triển môn thể thao này. UPA được xem như một trung tâm kết nối những người đam mê pickleball, từ vận động viên nghiệp dư cho đến chuyên nghiệp.

Đối với người chơi pickleball, UPA là tổ chức đáng chú ý nếu muốn theo đuổi thi đấu chuyên nghiệp hoặc cập nhật các quy định mới về thiết bị. Tuy nhiên, ở cấp độ phong trào và nghiệp dư, USA Pickleball vẫn là tổ chức có tiếng nói quan trọng nhất tại Mỹ. Hiện nay, chưa có tổ chức nào, kể cả UPA-A, được Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) công nhận là cơ quan quản lý toàn cầu chính thức cho pickleball.

Vì sao UPA ra án phạt với Quang Dương?

Hợp đồng của Dương với PPA Tour và MLP được cho là có giá trị 300.000 USD mỗi năm. Quang Dương ký hợp đồng với 2 giải của UPA thì phải chơi ở 2 giải này và nếu vắng mặt thì phải thông báo trước.

Theo thư chấm dứt hợp đồng gửi cho Quang Dương ngày 12/7, cây vợt 19 tuổi này đã không tham dự sự kiện bắt buộc diễn ra từ ngày 9 đến 13/7 mà không xin phép trước, thay vào đó lại tham gia một trại huấn luyện pickleball thương mại và các hoạt động biểu diễn ở nước ngoài.

PPA cho biết Dương không hề thông báo hay xin phép BTC giải đấu. Đây là lần thứ hai trong vài tháng gần đây Quang Dương vi phạm quy định. Trước đó vào tháng 5, anh đã nhận cảnh cáo chính thức từ PPA sau khi tham dự một giải đấu quốc tế không được phê duyệt và có trao thưởng. Vụ việc đó đã dẫn đến án phạt và thông điệp rõ ràng từ UPA rằng nếu tiếp tục tái phạm, hợp đồng có thể bị chấm dứt.

"Dù đáng tiếc, việc bạn liên tục phớt lờ nghĩa vụ nghề nghiệp và cam kết hợp đồng khiến PPA không còn lựa chọn nào khác," thư chấm dứt hợp đồng của Quang Dương nêu rõ.

Hợp đồng của Dương với PPA Tour và MLP được cho trị giá 300.000 USD/năm. UPA nêu rõ trong thông cáo: "Mỗi VĐV đều có điều khoản độc quyền trong hợp đồng nhằm bảo vệ tính toàn vẹn thương hiệu và nhà tài trợ".

Trang 11pickles bình luận về án phạt này cho thấy PPA và UPA sẽ thực thi nghiêm ngặt điều khoản độc quyền. Đây là lời cảnh báo cho các vận động viên có ý định thi đấu ngoài hệ thống UPA. Tuy nhiên 11pickles thừa nhận Việt Nam hiện là thị trường pickleball lớn thứ 2 sau Mỹ và Dương là gương mặt đại diện. Việc mất anh đồng nghĩa bỏ lỡ tiềm năng mở rộng lớn. Thậm chí UPA có nguy cơ bị lép vế tại các thị trường ngoài Mỹ và Quang Dương có thể chỉ là quân cờ đầu tiên.

Các VĐV khác có lẽ đang quan sát vụ việc của Quang Dương. "Khi thấy Quang kiếm tiền và nổi tiếng ở nước ngoài, lòng trung thành của các VĐV này với UPA liệu còn bền chặt?", 11pickles đặt câu hỏi.

Vụ việc của Quang Dương còn được nhìn nhận là cuộc chiến giữa giá trị và truyền thống, giữa việc mở rộng pickleball toàn cầu và kiểm soát từ Mỹ, tự do của VĐV và quyền lực giải đấu. Zane Navratil – tay vợt pickleball chuyên nghiệp kiêm bình luận viên – gọi đây là "tin nóng" và cho rằng UPA rất nghiêm túc trong việc thực thi hợp đồng, "không đùa với điều khoản độc quyền".

Trên Instagram chính thức của PPA, nhiều người cho rằng PPA và UPA quá cứng nhắc và trừng phạt nặng tay với Quang Dương.

Tương lai nào cho Quang Dương?

Ở tuổi 19, Dương vẫn trẻ, vẫn tài năng và vẫn có giá trị thương mại lớn. Nhưng câu hỏi quan trọng là: Anh có thể trở thành gương mặt toàn cầu của pickleball nếu không thi đấu ở đấu trường lớn nhất không?

Mới đây nhất, Quang Dương – đứng thứ 6 thế giới nội dung đơn nam pickleball – bị xóa khỏi bảng xếp hạng PPA và MLP. Động thái này diễn ra chỉ 2 ngày sau khi UPA chấm dứt hợp đồng với anh. Hồ sơ và thứ hạng của Quang Dương bị xóa khỏi cơ sở dữ liệu của hiệp hội, vị trí số 6 đơn nam được thay bằng Tyson Mcguffin (35 tuổi). Như vậy Quang Dương sẽ không thể tham gia các sự kiện của UPA.

Tuy nhiên Quang Dương vẫn còn 1 lựa chọn khác thi đấu pickleball chuyên nghiệp ở Mỹ là APP Tour (Association of Pickleball Professionals). Đây là giải đấu độc lập, được hỗ trợ bởi USA Pickleball (USAP), với hệ thống xếp hạng và sự kiện riêng. APP Tour không bị ảnh hưởng bởi các quyết định của UPA.

Ngoài ra, Quang Dương còn có khả năng thi đấu pickleball chuyên nghiệp tại châu Á thông qua các giải đấu không trực tiếp do UPA quản lý. Cụ thể, Quang Dương có thể thi đấu các giải của AFP (Asia Federation of Pickleball. Các sự kiện như Asia Open Pickleball Championships 2025 là giải đấu mở, do AFP và các tổ chức thành viên như AIPA (All India Pickleball Association) tổ chức.

Bên cạnh đó, Quang Dương cũng có thể thi đấu ở các giải pickleball tại Việt Nam, miễn là các giải này không liên quan trực tiếp tới UPA.

Về tương lai của Quang Dương, 11pickles nhận định tay vợt này gần như chắc chắn sẽ chuyển hướng hoàn toàn sang châu Á, nơi anh đã là ngôi sao lớn. "Quang Dương có thể tham gia APP Tour hoặc các giải quốc tế độc lập với quy định lỏng lẻo hơn. Bên cạnh đó, Quang Dương có thể đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, tham gia sự kiện thương mại, truyền thông và các trận giao hữu ở châu Á", 11pickles viết.

Vụ việc nói trên diễn ra trong bối cảnh UPA vừa công bố thay đổi lớn về cách trả lương cho VĐV. Kỷ nguyên lương cao đảm bảo chỉ vì góp mặt trong tour đã kết thúc; thay vào đó, chỉ những người liên tục chiến thắng mới kiếm được nhiều tiền. Những VĐV khác vẫn có thể thi đấu, nhưng phải tự tìm kiếm cơ hội ngoài sân: tổ chức lớp học, hợp đồng tài trợ, sản xuất nội dung… để đủ tài chính duy trì trên tour.

Câu chuyện Quang Dương có thể trở thành bước ngoặt ảnh hưởng cách các VĐV và gia đình định hướng sự nghiệp pickleball trong tương lai. Quang Dương vẫn trẻ, tài năng và đầy sức hút thương mại. Nhưng vẫn còn câu hỏi lớn mà người ta đặt ra cho Quang Dương, rằng tay vợt này có thể trở thành gương mặt toàn cầu của pickleball nếu không thi đấu ở sân khấu lớn nhất?