Thúc đẩy tình hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Pháp trong giai đoạn mới

Trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao Liên hợp quốc lần thứ ba hỗ trợ thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững số 14: Bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương, biển và nguồn lợi biển để phát triển bền vững (còn gọi là Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3-UNOC 3) tổ chức tại Pháp từ ngày 8 đến 11/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ tiến hành các hoạt động song phương tại Pháp. 

Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tới Pháp kể từ khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện hồi tháng 10/2024, góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ giữa Việt Nam với Cộng hòa Pháp trong giai đoạn mới.

* Quan hệ chính trị-ngoại giao ngày càng đi vào chiều sâu

Việt Nam và Cộng hòa Pháp chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 12/4/1973. Hơn 50 năm qua, mối quan hệ Việt Nam-Pháp đã ghi dấu nhiều mốc son trên chặng đường đồng hành cùng phát triển. Hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược vào năm 2013 và Đối tác chiến lược toàn diện năm 2024, đưa Pháp trở thành nước đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) có mức quan hệ cao nhất với Việt Nam. Kể từ khi nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, hoạt động trao đổi đoàn các cấp giữa hai nước tăng mạnh. Chỉ trong vòng 6 tháng sau khi nâng cấp, đã có 10 đoàn Pháp thăm Việt Nam, trong đó có 4 đoàn đại biểu cấp Chính phủ, cấp Bộ và 6 đoàn doanh nghiệp trong các lĩnh vực thế mạnh hàng đầu của Pháp.

Đáng chú nhất gần đây là chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp và dự Hội nghị Cấp cao Pháp ngữ lần thứ 19 tổ chức tại Pháp của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, nay là Tổng Bí thư Tô Lâm vào tháng 10/2024. Trong chuyến thăm này, hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, đưa Pháp trở thành nước đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) có quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam, tạo nền tảng quan trọng cho việc thúc đẩy quan hệ giữa hai nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ, sâu sắc và hiệu quả.

Tiếp sau đó là chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Pháp Emmanuel Macron và Phu nhân từ ngày 25 đến 27/5/2025. Đây là chuyến thăm thứ 5 của Tổng thống Pháp tới Việt Nam kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, cũng là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Tổng thống Emmanuel Macron kể từ khi nhậm chức. Chuyến thăm thể hiện sự coi trọng của Pháp đối với vai trò, vị thế và quan hệ với Việt Nam, đối tác quan trọng của Pháp tại khu vực Đông Nam Á và trong tổng thể chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Việc đón tiếp Tổng thống Pháp và Phu nhân thăm cấp Nhà nước cũng khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Pháp đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả.

Về hợp tác kênh đảng, Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Pháp có quan hệ truyền thống gắn bó. Mối quan hệ tốt đẹp đó được xây dựng trên nền tảng vững chắc khi Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những người tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp.

Hai nước cũng duy trì nhiều cơ chế đối thoại, hợp tác như Đối thoại chiến lược an ninh, quốc phòng; Đối thoại cấp cao thường niên về kinh tế; Đối thoại chiến lược và hợp tác quốc phòng; Hội nghị hợp tác địa phương; Tham vấn chính trị và Đối thoại Biển.

Việt Nam và Pháp chia sẻ nhiều quan điểm tương đồng về các vấn đề quốc tế và khu vực, ủng hộ chủ nghĩa đa phương, phối hợp chặt chẽ tại các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, ASEAN-EU, Cộng đồng Pháp ngữ.

* Hợp tác kinh tế, thương mại đóng vai trò trụ cột

Pháp hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4, là nhà đầu tư lớn thứ 2 và là nhà tài trợ ODA song phương lớn nhất của Việt Nam. Trong giai đoạn 1993-2022, Pháp đã cung cấp cho Việt Nam các khoản vay ưu đãi trị giá 16,7 tỷ euro; trung bình 100 triệu euro/năm, tập trung vào các lĩnh vực là cơ sở hạ tầng, chuyển giao công nghệ, nông nghiệp, công nghiệp xanh và tài chính….

Kim ngạch thương mại song phương tăng hơn 50% trong 10 năm qua, đạt hơn 5,42 tỷ USD trong năm 2024; 1,79 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm 2025. Hai nước hiện hợp tác và tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), giúp hàng hóa Việt Nam củng cố vị thế tại thị trường châu Âu, đồng thời mở rộng cánh cửa cho hàng Việt Nam vào thị trường Pháp.

Trong lĩnh vực đầu tư, Pháp hiện có 700 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký đạt 3,95 tỷ USD, đứng thứ 16/147 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Hiện Pháp có hơn 350 doanh nghiệp, tập đoàn hàng đầu đang hoạt động tại Việt Nam. Nhiều tập đoàn hàng đầu của Pháp mong muốn tham gia đầu tư vào các dự án tại Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực năng lượng hạt nhân, hạ tầng chiến lược, giao thông đô thị, đường sắt, hàng không vũ trụ, năng lượng tái tạo, ứng phó biến đổi khí hậu, công nghệ cao, khoáng sản thiết yếu. Ngược lại, Việt Nam có 20 dự án đầu tư tại Pháp với tổng vốn đăng ký đạt 38,93 triệu USD.

Hợp tác quốc phòng, an ninh cũng là một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước, thể hiện qua các cuộc họp tham mưu, đối thoại an ninh, đào tạo sĩ quan. Đáng chú ý, năm 2024, Bộ trưởng Quân đội Pháp Sébastien Lecornu đã tham dự Lễ Kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (tháng 5/2024), là dấu mốc quan trọng khẳng định mong muốn của Pháp trong việc cùng Việt Nam gác lại quá khứ, hướng tới tương lai. Tháng 3/2025, chuyến thăm Thành phố Hồ Chí Minh của Tàu hộ tống đa nhiệm Provence thuộc Nhóm tác chiến tàu sân bay Pháp thăm khu vực đã thể hiện sự tiếp nối các trao đổi giữa hai nước trên tinh thần cùng nhau hợp tác đóng góp cho hòa bình và đảm bảo an ninh, tự do hàng hải tại khu vực, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Ngoài ra, hợp tác song phương trong các lĩnh vực khác như văn hóa, giáo dục-đào tạo, y tế, tư pháp, khoa học-kỹ thuật... diễn ra sôi động và ngày càng phát triển, thông qua các trung tâm văn hóa đặt tại mỗi nước; các sự kiện như Tuần lễ văn hóa, du lịch; các viện Pasteur tại Việt Nam; các dự án đào tạo, giảng dạy tiếng Pháp và trao đổi sinh viên.

Trong khi đó, hợp tác địa phương là lĩnh vực đặc thù trong quan hệ hai nước, với việc Pháp là nước duy nhất mà Việt Nam có cơ chế họp thường kỳ với quy mô toàn quốc. Hai bên đang chuẩn bị cho Hội nghị hợp tác giữa các địa phương lần thứ 13, dự kiến được tổ chức tại Pháp vào năm 2026.

Một trong những cầu nối quan trọng cho tình hữu nghị giữa hai nước là cộng đồng người Việt Nam tại Pháp, hiện có khoảng 350.000 người, sinh sống, làm ăn, học tập ổn định, có ý thức giữ gìn văn hóa dân tộc, là nhân tố quan trọng, đóng góp quan trọng đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Pháp ngày càng phát triển tốt đẹp, thực chất.

Trên cơ sở tin cậy chính trị giữa hai nước ngày càng được củng cố và phát triển mạnh mẽ, chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 và tiến hành các hoạt động song phương tại Pháp từ ngày 8 đến 11/6/2025 có nhiều ý nghĩa quan trọng. Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, các hoạt động song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Pháp lần này sẽ cụ thể hóa các định hướng lớn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước cũng như Tuyên bố chung Việt Nam-Pháp nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Pháp Macron (tháng 5/2025), mở ra giai đoạn mới cho quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Pháp.

Thông qua chuyến công tác, Việt Nam mong muốn mở rộng hợp tác với Pháp trong những lĩnh vực mới như năng lượng hạt nhân, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo… theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.