Nghệ sĩ Linh Huyền: Từ vẽ tranh tới lập bảo tàng cải lương

Nghe tin nghệ sĩ cải lương Linh Huyền tổ chức triển lãm cá nhân lần đầu tiên về hội hoạ, chủ đề Vũ trụ cũng biết nói, từ ngày 17/6 đến ngày 28/6 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, hẳn nhiều người sẽ bất ngờ. Vậy nghệ sĩ này đến với vẽ tranh như thế nào, bên cạnh việc làm "Đại sứ nghệ thuật truyền thống Việt Nam" tại châu Âu?

Nghệ sĩ Linh Huyền có cuộc trò chuyện cùng báo Thể thao và Văn hoá (TTXVN).

* Thật không ngờ khi chị có thể xuất hiện trong triển lãm hội hoạ với tư cách một hoạ sĩ. Mỹ thuật đã đến với chị như thế nào?

- Tôi chưa từng học hội hoạ, nhưng việc sống bên cạnh chồng (anh Richard di San Marzano, người Italy) là một hoạ sĩ khiến tôi dần thẩm thấu. Bên cạnh đó, hồi xưa tôi học trường nữ công gia chánh, thường phối màu làm bánh, nên cũng nhận ra mình có thế mạnh ở việc này. Nhưng việc vẽ tranh đến từ ảnh hưởng của động đất, quả là một bất ngờ quá lớn.

Ngôi nhà chúng tôi sống tại quê chồng ở trên một ngọn đồi cao và thưa dân cư, thuộc vùng Spoleto, ở Umbria, Italy. Mỗi ngày nhìn lên bầu trời thấy nhiều đám mây trôi lững lờ với tạo hình rất lạ. Bất giác trong đầu tôi hình thành nên hình ảnh và cảm xúc.

Rồi một trận động đất xảy ra hồi 2009, cả ngôi làng gần 300 dân cư bị chôn vùi, làng tôi thì bị rung lắc mạnh, thành phố tiêu điều. Ngay lúc ấy, tôi thấy cuộc đời mong manh quá, thân phận con người chỉ như một hạt bụi. Tôi rơi vào trạng thái lặng im, gần như rơi tự do. Đến một ngày, như có sự thôi thúc từ bên trong, tôi cầm cọ, pha màu và vẽ liên tục 44 ngày, hoàn thành 44 tranh. Đến nay tôi mới mang cảm xúc này về Việt Nam triển lãm và đặt cho nó cái tên chung là Vũ trụ cũng biết nói.

* Vì sao là "Vũ trụ cũng biết nói"? Chị có ý định sẽ trở thành hoạ sĩ chuyên nghiệp không?

- Qua trận động đất hoặc các biến cố khác, rõ ràng vũ trụ đã nói cho chúng ta rất nhiều điều, mà tuỳ cảm nhận sẽ nghe thấy câu chuyện khác nhau.

Đến bây giờ, khi triển lãm đang diễn ra, tôi đứng trên quê hương hát vài câu cải lương, tự dưng thấy không còn ý tưởng vẽ nữa. Không rõ tương lai tôi có tiếp tục vẽ tranh được hay không. Do không được đào tạo hội hoạ chuyên sâu, việc vẽ của tôi sẽ tuỳ vào cảm xúc thăng hoa bất chợt. Dẫu vậy, hội hoạ đã cho tôi cảm xúc tuyệt vời, sự giải thoát đúng lúc và một tâm lý vững vàng để đi qua biến cố trong quá khứ.

* Nghe nói lần này chị về Việt Nam không chỉ để triển lãm lần đầu, mà còn hoàn tất việc xin giấy phép thành lập Bảo tàng Cải lương Nam bộ tại TP.HCM. Tình hình tiến triển ra sao rồi?

- Để có được giấy phép mở bảo tàng thì phải có 7 ban ngành cùng đồng thuận. Hiện tại đã có 6 ban ngành chấp thuận, nhưng công cuộc sắp xếp đơn vị hành chính làm cho việc này cần thêm chút thời gian nữa. Đây là một dự án đầy tâm huyết, nhằm lưu giữ lại vẻ đẹp của một bộ môn nghệ thuật truyền thống, được sự ủng hộ từ các cơ quan hữu quan đến giới nghệ sĩ, nên tôi nghĩ mọi thứ sẽ sớm suôn sẻ thôi.

Ngoài việc thúc đẩy việc xin cấp phép Bảo tàng Cải lương Nam bộ, tôi cũng sẽ tổ chức live show kỷ niệm 37 nghề hát vào ngày 26/6 tại phòng trà Không tên. Tôi độc diễn các trích đoạn cải lương và hát tân nhạc. Đây là dòng tự sự về đời tôi, từ lúc 11 tuổi đậu trường nhạc thiếu nhi với bài hát Bụi phấn. Khách mời sẽ gồm nghệ sĩ Xuân Hương và các ca sĩ Ngọc Ánh, Huy Tùng, Nguyên Lộc, Quang Thành, Thạch Vũ, Y Thanh...

* Khi ở Italy, trong cương vị là "Đại sứ nghệ thuật truyền thống Việt Nam" tại châu Âu, cụ thể chị làm những gì?

- Nhiều năm trước, tôi kết hôn với hoạ sĩ người Italy, anh Richard di San Marzano. Chúng tôi sinh sống tại Việt Nam và hoạt động nghệ thuật cải lương miệt mài. Khi hai con trưởng thành, chúng tôi quyết định về quê hương Italy của anh. Tại đó, tôi vẫn có cơ hội nghiên cứu cải lương và trình diễn cải lương nói riêng và tổ chức toạ đàm về nghệ thuật truyền thống Việt Nam qua các chương trình diễn ra ở nhiều nơi trên đất Italia. Nhiều người đã biết đến văn hoá Việt Nam thông qua các hoạt động của tôi.

Các hoạt động này được Bộ Ngoại giao và Hiệp hội phát triển văn hoá doanh nhân ghi nhận, công nhận tôi là "Đại sứ nghệ thuật truyền thống Việt Nam" tại châu Âu. Bên cạnh trình diễn nghệ thuật, tôi còn giới thiệu ẩm thực, đưa du khách châu Âu về tìm hiểu văn hoá Việt Nam, cũng như làm nhiều việc khác.

* Trở về lần này, chị thấy Việt Nam có nhiều đổi khác không?

- Tôi cảm nhận làn gió thay đổi trong nghệ thuật, ví dụ như có dự kiến đưa âm nhạc truyền thống và mỹ thuật vào trường học, ngay từ cấp tiểu học. Đây là hoạt động hữu ích để lưu giữ giá trị văn hoá Việt Nam. Tuy nhiên, riêng về đời sống cải lương thì chưa có được sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhà nước và tư nhân.

* Cảm ơn chị!