Italy - Moldova: Lời chia tay của Spalletti

HLV Luciano Spalletti cho biết ông đã bị Liên đoàn bóng đá Italy (FIGC) sa thải khỏi cương vị người chèo lái đội tuyển Italy. Trận gặp Moldova đêm nay ở vòng loại World Cup 2026 sẽ là lời chia tay của ông ở đội tuyển đã 4 lần vô địch thế giới.

Thật mỉa mai, đội tuyển 4 lần vô địch thế giới lúc này trông không hơn gì một đội bóng vô danh ở châu Âu. Thất bại 0-3 trên sân Na Uy ở trận mở màn vòng loại World Cup 2026 hôm 6/6 khiến hành trình đến Bắc Mỹ của người Italy "kết thúc trước khi bắt đầu", như nhận định cay đắng của báo chí nước này.

Tận cùng của sự hổ thẹn

Chỉ trong vài ngày, bóng đá xứ mì ống phải hứng chịu 2 cú đấm khủng khiếp và bị hạ gục hoàn toàn, không ngóc đầu dậy nổi. Đầu tiên là thất bại 0-5 lịch sử của Inter Milan trước PSG ở chung kết Champions League, và sau đó là thất bại 0-3 của Italy trong cơn mưa nặng hạt ở Oslo. Ở cả 2 trận đấu, người Italy hoàn toàn bất lực, chịu trận từ đầu đến cuối và đối thủ chưa cần hết hiệp 1 để định đoạt trận đấu. Chưa bao giờ có đội bóng nào thua 5 bàn cách biệt ở chung kết Cúp C1/Champions League, chưa bao giờ Italy thua Na Uy 3 bàn cách biệt, chưa bao giờ họ thua liên tiếp 2 trận hoặc không ghi bàn 3 trận liên tiếp ở vòng loại World Cup hay EURO, nhưng tất cả những điều đó vừa đã xảy ra.

Hiển nhiên, chưa bao giờ bóng đá Italy cảm thấy hổ thẹn như lúc này, khi mà ngay chính họ cũng cảm thấy vô vọng chỉ sau trận đầu tiên ở vòng loại World Cup 2026. Vừa mới bắt đầu thôi mà Azzurri đã thua Na Uy 9 điểm và khoảng cách 13 bàn ở hiệu số thắng - bại (Na Uy đã đá 3 trận). Thắng Moldova đêm nay là điều bắt buộc để họ trở lại đường chạy, nhưng thực ra, thắng trận này cũng có thể chẳng để làm gì. Ngay cả có thắng toàn bộ 7 trận còn lại tại bảng I, Italy vẫn có thể chỉ giành vị trí thứ nhì và phải đá play-off, tái hiện bóng ma play-off ở vòng loại các kỳ World Cup 2018 và 2022 mà họ đã thất bại và phải ở nhà xem qua tivi.

Lỗi của ai?

Trước trận đấu tại Oslo, Italy rơi vào cuộc khủng hoảng lực lượng nghiêm trọng, đặc biệt ở hàng thủ, nhưng đó không thể lấy làm lý do biện minh cho thất bại bạc nhược 0-3, khi họ chỉ có 1 cú sút trúng đích dù cầm bóng gần gấp đôi đối thủ. Không thể phủ nhận đội bóng áo Thiên thanh đang có một đội hình kém chất lượng nhất nhì trong lịch sử, nhưng tinh thần chiến đấu của họ cũng là một dấu hỏi lớn, mà đây thực sự đang là vấn nạn ở bóng đá nước này. Cựu HLV lão làng Fabio Capello đã phải ít nhất 5 lần than thở về điều này trên nhật báo Gazzetta dello Sport chỉ trong vài tháng qua. Đầu tiên là Milan, Juventus và Atalanta cùng bị loại sớm ở ngay vòng play-off Champions League, rồi đến Lazio thua ở tứ kết Europa League, Milan thua ở chung kết Cúp Italy, rồi Inter và gần nhất là đội tuyển Italy. Cứ vào những lúc quan trọng nhất thì họ không thể hiện được khao khát chiến thắng giống như đối thủ (mà hầu hết bị đánh giá thấp hơn) của họ.

Lỗi của ai? Không của riêng ai cả. Người ta đổ tội cho toàn bộ nền bóng đá, cho FIGC, cho cả thể chế chính trị đã kéo lùi bóng đá Italy hàng thập kỷ so với các nước khác. Chỉ có dưới 5 CLB ở Italy được phép sở hữu sân bóng riêng, trong khi đề án xây sân tư hữu của những Inter, Milan hay Roma bị chính quyền làm khó nhiều năm qua không thấy giải pháp. Nhưng kẻ bị quy án đầu tiên bao giờ cũng là huấn luyện viên. Spalletti, sau gần 2 năm cầm quân mà không tạo được bất cứ dấu ấn nào, cho thấy ông không phù hợp với nhiệm vụ dẫn dắt đội tuyển. Việc gò ép đội tuyển đá 3-5-2, trong bối cảnh hầu hết tuyển thủ xa lạ với sơ đồ này và không có thời gian tập luyện, bộc lộ rằng Spalletti không hiểu gì về công việc ông đang làm.

Ai cứu được Azzurri?

Spalletti sẽ nỗ lực lần cuối cùng ở trận tiếp Moldova đêm nay để có một lời chia tay bớt nặng nề. Không chỉ cần thắng, Italy còn phải thắng đậm đội bét bảng này để cạnh tranh về chỉ số phụ với Na Uy, trong hy vọng ít nhất là bằng điểm với đội bóng đang dẫn đầu. Italy đã thắng Moldova cả 5 lần đối đầu trước đây, nên ngoài 3 điểm và các bàn thắng, người hâm mộ đòi hỏi đội bóng áo Thiên thanh phải có sự cải thiện về cả lối chơi và tinh thần trước khi chuyển sang trang mới với một thuyền trưởng mới.

Nhưng ai sẽ thay Spalletti? Ai sẽ muốn, hay đúng hơn là dám, ngồi vào chiếc ghế đang cắm đầy chông này? Roberto Mancini sẽ không trở lại, vì không ai tha thứ cho kẻ trốn trách nhiệm để chạy theo núi tiền Trung Đông (rồi sau đó cũng thất bại và bị sa thải). Stefano Pioli chăng? Ước mơ của người Italy lúc này là "Gã thợ hàn" Claudio Ranieri, người vừa tạo nên mùa giải đáng nhớ cho Roma bằng liệu pháp tinh thần tuyệt vời, nhưng làm sao để thuyết phục ông lão 74 tuổi này hủy quyết định nghỉ hưu của mình?

Vĩnh Nguyên